Tanden bleken

Uit onvrede over de kleur van hun tanden willen veel mensen hun tanden witter maken. Als je de reclames mag geloven, dan hoef je slechts enkele keren met een ‘whitener’ te poetsen om een parelwit gebit te krijgen. Zij die dat gedaan hebben, zijn bedrogen uitgekomen. Misschien dat het schuurmiddel uit de tandpasta de aanslag beter heeft weggehaald, maar de kleur van het gebit is er niet door veranderd.

Nee, als u serieus uw gebit, of een deel ervan, wilt bleken, dan zit er niets anders op dan een bezoek aan de tandarts. Hij is echt dé specialist op dit gebied.

Ga in geen geval zelf met bleekmiddelen aan de slag. Het gevaar van schade aan zowel gebit als tandvlees is erg groot, en dat is schade die door de tandarts niet zomaar te herstellen is.

Bovendien is bleken voor diverse verkleuringen aan tanden en kiezen simpelweg niet effectief. Daar zijn andere methodes voor. Behandelmethodes waar de tandarts over beschikt.

Redenen om te bleken

In tijdschriften, op tv en internet zien we grote aantallen met name jonge vrouwen met sneeuwwitte tanden en een stralende lach. Prachtig om naar te kijken. Zo wil iedereen er wel uitzien. Voor veel mensen een reden om iets te willen veranderen aan de kleur van hun gebit. De tandarts zal u daar graag bij helpen.

Anderen zien vooral de kleurverschillen in hun gebit als reden om tanden te bleken. Zij willen graag een egaal gekleurd gebit. Hoektanden hebben bijvoorbeeld vanwege hun andere samenstelling soms een andere kleur dan voortanden en kiezen.

Zeker als het gaat om het bleken van enkele tanden of vlekken op tanden is de hulp van de tandarts absoluut nodig. Hij kan als enige beoordelen welke methode nodig is om het gewenste resultaat te bereiken.
 

Oorzaken van verkleuring van tanden

Uw gebit bestaat uit genetisch bepaald, levend materiaal. De een wordt geboren met donker haar, de ander met blond. Zo is het ook met onze tanden. De een wordt met lichter gekleurde tanden geboren dan de ander, sommigen hebben gele, anderen bruine of zelfs grijze tanden.

Witte of tanden met een tintje, voor iedereen geldt dat tanden verkleuren als we ouder worden. Daarin is iedereen gelijk.

Het glazuur op onze tanden is zo goed als doorzichtig. Het is het tandbeen ofwel de dentine die de kleur van ons gebit bepaalt. De kleur ligt vast in ons erfelijk materiaal. Naarmate we ouder worden verandert de dentine van kleur.

Hoektanden bevatten een dikkere laag dentine dan de overige tanden. Daarom zijn hoektanden vaak iets donkerder dan de voortanden. Vullingen, vooral die van amalgaam, geven tanden en kiezen een donkerder kleur.

Kronen en partiële protheses verkleuren juist helemaal niet. Als de andere tanden door veroudering wel verkleuren ontstaan ook kleurverschillen. Bovendien kan een enkele tand door stoten of vallen verkleuren. De tand wordt dan geel, grijs of blauw.

Verkleuringen in het gebit kunnen ook nog veroorzaakt zijn door ontwikkelingsstoornissen in de tandkiem of gebruik van sommige soorten geneesmiddelen op jonge leeftijd. Deze verkleuringen zijn vaak niet egaal. Slechts een deel van de tand of kies heeft dan donkerder tinten. Zelfs dit soort verkleuringen kan de tandarts verwijderen.

De allerbelangrijkste oorzaak van verkleuring ontstaat door kleurstoffen uit de voedings- en genotmiddelenindustrie. Koffie, thee, rode wijn en roken zorgen voor een donkere aanslag op ons gebit. Met goede mondverzorging kunnen we die verkleuring beperken.

Maar naarmate we ouder worden, wordt de glazuurlaag op onze tanden dunner en kunnen er barsten komen in het glazuur. De kleurstoffen uit eten en drinken dringen dan door in het tandbeen. Het oordeel van de tandarts over oorzaak van de verkleuring en de juiste bleekmethode is van het allergrootste belang.
 

Beoordeling door een tandarts

Om tanden enkele tinten lichter of spierwit te maken, moeten we eerst vaststellen wat de aard en oorzaak van de verkleuring is en vervolgens wat het gewenste eindresultaat kan en moet worden. Alleen een tandarts of mondhygiënist is in staat om dit te doen.

De tandarts zal – eventueel met behulp van röntgenfoto’s – uw gebit beoordelen. Is er sprake van verkleuring door tandplak en tandsteen? Is een tand verkleurd door een val, ziekte of medicijngebruik?

Heeft u vullingen? En zo ja, met welk materiaal zijn de gaatjes gevuld? Heeft u een gedeeltelijke prothese, brug, kroon of facing? De antwoorden op deze vragen zijn bepalend voor een eventueel eindresultaat.

Vervolgens zal de tandarts u een behandelvoorstel doen. Als u op basis van kosten en methode een keuze heeft gemaakt, volgt een behandelplan.

Indien u een volledig gaaf, licht getint gebit heeft, zal het behandeladvies redelijk eenvoudig zijn.

Is er sprake van vullingen of kleurverschillen binnen het gebit dan volgt er een gedetailleerd behandelplan waarin verschillende methodieken worden gecombineerd.
 

Verschillende methodes om tanden te bleken

Over tandpasta’s die uw tanden witter maken, kunnen we kort zijn. Die werking is wetenschappelijk niet vastgesteld. Wat wel vastgesteld is, is dat whiteners in tandpasta schuurmiddel bevatten. Het schuurmiddel maakt weliswaar uw tanden beter schoon – ze lijken daardoor witter – maar het zorgt ook voor overmatige slijtage aan het tandweefsel en eventuele vullingen.

Tot december 2012 waren middelen om tanden te bleken vrij te koop in de winkel. Sinds die tijd gelden er strengere regels voor het bleken van tanden en dat is niet voor niets. Zelf bleken is onveilig en kan serieuze schade veroorzaken aan tanden en tandvlees.

Via internet zijn sommige producten nog wel te koop maar begin daar dus niet aan als je gebit je lief is. Het gaat altijd om standaardproducten die niet specifiek voor uw gebit gemaakt zijn. Als de bleeklepel niet volledig om uw tanden en kiezen sluit, komt het blekende middel op uw tandvlees terecht, met blaren en pijn als gevolg.

Veel van die producten bevatten te hoge concentraties bleekmiddel waardoor schade aan uw tandglazuur ontstaat. Bovendien heeft u geen inzicht in het eindresultaat.

Het bleken van egale niet ernstig verkleurde tanden gebeurt meestal met bleekmiddel: een waterstofperoxide bevattende gel. Die gel mag alleen de tanden en kiezen raken. Dat stelt dus hoge eisen aan het ‘gereedschap’ ofwel de lepel waarmee de gel wordt aangebracht. Deze lepel wordt voor uw gebit of deel ervan op maat gemaakt.

We maken daartoe eerst een afdruk van uw gebit. Een tandtechnicus maakt daarvan een gipsmodel en vervolgens een bleekmal voor boven- en ondergebit die perfect aansluiten op uw tanden. De tandarts zal de kwaliteit van de mal, de zogeheten bleeklepel, eerst checken om u vervolgens de lepels en de gel mee te geven samen met een behandelschema. Want het bleken gebeurt thuis. Gedurende een vooraf afgesproken aantal dagen slaapt u met de bleekmallen met de door uzelf aangebrachte bleekgel.

Als er sprake is van een of enkele tanden die verkleurd zijn, vindt het bleken meestal plaats in de tandartspraktijk. De tandarts gebruikt dan soms aanmerkelijk hogere concentraties waterstofperoxide. 

Vullingen, kronen, bruggen en partiële gebitsprotheses bleken niet mee met de andere tanden. Wilt u een volledig egaal gekleurd gebit dan zal de tandarts deze voorzieningen moeten vervangen door nieuwe in de juiste kleur.
 

Andere methodes om tanden lichter te maken

Aanslag als gevolg van eten en drinken zal de tandarts of mondhygiënist vaak met een enkele behandeling geheel of gedeeltelijk weg kunnen halen. De tanden zijn dan schoner en ontdaan van een donkere aanslag. Ook het vervangen van amalgaamvullingen door composietvullingen in de kleur van de tand doet wonderen.

Overigens kunnen we een tand of kies met een amalgaamvulling ook voorzien van een kroon of een facing in de juiste kleur.

Verkleuringen door ontwikkelingsstoornissen, ziekte of medicijngebruik kan de tandarts wegslijpen en herstellen met een vulmateriaal in de kleur van de omringende tanden.

Een tand kan ook verkleuren door stoten of vallen. In dat geval sterft de wortel af en kleurt de tand of kies van binnenuit donkerder. Om deze tand weer de kleur te geven van de andere tanden gebruikt de tandarts een bleekmiddel dat hij ín de tand aanbrengt. Dit middel heeft enkele dagen een blekende werking. Afhankelijk van het behaalde resultaat herhaalt de tandarts de behandeling één of verschillende keren. Tot slot vult de tandarts de tand met een definitieve vulling, die uiteraard de juiste kleur heeft.
 

Voor- en nadelen van tanden bleken

Laten we maar beginnen met de nadelen van tanden bleken. Allereerst is dat de aantasting van het glazuur. Het zuur in de bleekgel tast het glazuur licht en oppervlakkig aan. Het is tijdelijk minder hard en dus kwetsbaar. Zolang u de aanwijzingen van de tandarts volgt – bijvoorbeeld spoelen met een fluoride houdend spoelmiddel – ontstaan er echter geen blijvende negatieve gevolgen.

Tijdens en direct na de behandeling met de bleeklepel kunnen bepaalde etenswaren en dranken het resultaat nadelig beïnvloeden. Denk daarbij aan koolzuurhoudende frisdranken, zoetstoffen koffie, thee, rode wijn, frisdranken, citrusvruchtensap en kleurstof bevattende etenswaren alsmede rookwaren.

Tanden en tandvlees kunnen tijdens het bleken tijdelijk gevoelig worden. Neem in dat geval wel even contact op met de tandarts.

Ook is het bleekresultaat niet altijd blijvend. Soms komt de verkleuring na een paar jaar weer terug, met name als gevolg van roken en gebruik van koffie, thee en rode wijn.

En zoals al eerder gezegd, zullen gebleekte tanden, net zoals niet gebleekte tanden, op den duur verkleuren door veroudering. Het effect van herhaald bleken is nog niet helemaal bekend.

In uitzonderlijke gevallen blijkt dat de bleeklepel heeft gelekt. Hierdoor kunnen witte etsplekken ontstaan op het op tandvlees ontstaan. Deze plekken verdwijnen vanzelf binnen enkele uren.

Het voordeel van het beïnvloeden van de kleur van uw tanden is dat we bijvoorbeeld de gevolgen van een ongeval en medicijngebruik in de kinderjaren vrijwel volledig kunnen doen verdwijnen.

In alle gevallen dat we uw tanden lichter hebben gemaakt, zijn uw tanden het meer dan waard om getoond te worden in een stralende lach!