Mondhygiëne

De dagelijkse mondverzorging begint bij het reinigen van de tanden, kiezen en tandvlees met een tandenborstel met een fluoridehoudende tandpasta, bij voorkeur met een elektrische tandenborstel. Tandpasta zorgt voor een fris gevoel en is belangrijk vanwege de fluoride.

De ruimtes tussen je tanden en kiezen hou je schoon met tandenstokers en ragers, eventueel met floss.

Vergeet daarbij je tong niet: ook daarop bevinden zich talloze bacteriën.

Aanvullend kun je nog een spoelmiddel gebruiken.

Voor dit alles geldt: het is een kwestie van bijhouden en er even de tijd voor nemen.

Gaatjes voorkomen

Om uw mond gezond te houden, moet u tandplak verwijderen. Tandenpoetsen vormt daarvoor de basis. Poets daarom met een fluoridehoudende tandpasta tweemaal per dag uw tanden zorgvuldig en doe dat niet te krachtig. Een goede poetsbeurt duurt minimaal twee minuten.

Tandplak is een wit-geel laagje op én tussen tanden en kiezen en op de overgang naar het tandvlees. Tandplak bestaat uit bacteriën en producten van bacteriën. Die zitten nu eenmaal in je mond. In vrijwel al ons eten en drinken zitten suikers en zetmeel.

Suikers worden aan veel voedingsmiddelen toegevoegd, maar er zitten ook van nature suikers in producten (bijvoorbeeld fruit). De bacteriën in je mond zetten suikers en zetmeel om in zuren. Die zuren veroorzaken gaatjes (cariës) in je gebit.
 

Tandplaktest / plakverklikker

Bent u er niet helemaal zeker van of u goed genoeg poetst? Check dan uw poetsprestaties met een tandplakverklikker. Het is een handig hulpmiddel om tandplak zichtbaar te maken.

Kauw na het tandenpoetsen op de tandplaktesttablet en verspreid de kleurstof met uw tong over uw tanden en kiezen.

Spoel daarna de overtollige kleurstof weg met een klein slokje water. De rode plekken die achterblijven op uw tanden zijn tandplak. Beter poetsen dus!
 

Gezond tandvlees

Een gezond gebit is onlosmakelijk verbonden met gezond tandvlees. Het tandvlees vormt namelijk samen met het kaakbot de basis voor een gaaf en gezond gebit. Is je tandvlees ongezond, dan kan dat ertoe leiden dat je tanden en kiezen los gaan staan. Uiteindelijk kun je hierdoor zelfs je tanden en kiezen verliezen. Reden genoeg dus om ervoor te zorgen dat je tandvlees gezond blijft.

Gezond tandvlees heeft een roze kleur en ligt stevig om de tanden en kiezen. De wortel van een tand of kies zit stevig vast in het kaakbot. Het tandvlees zit goed vast aan het kaakbot en de tanden en kiezen. Gezond tandvlees bloedt niet bij het poetsen.

Tandplak zorgt niet alleen voor gaatjes in tanden en kiezen, het kan ook leiden tot een ontsteking van het tandvlees. Het tandvlees kleurt rood, wordt slap en zwelt op. We spreken dan van gingivitis.

Als de gingivitis niet wordt behandeld, breidt de ontsteking zich uit naar het kaakbot. Dan spreken we van parodontitis. Zich uitbreidende parodontitis leidt vervolgens tot afbraak van het kaakbot, waardoor tanden en kiezen los gaan staan en zelfs kunnen uitvallen.
 

Ook tussen je tanden reinigen

Om de ruimten tussen tanden en kiezen goed schoon te maken is alleen een goede tandenborstel en -pasta niet voldoende. Het maakt daarbij niet uit of je een handtandenborstel of een elektrische tandenborstel gebruikt.

Er zijn tal van mondverzorgingsproducten om die ruimten wel schoon te maken. Je tandarts of mondhygiënist kan je bijvoorbeeld adviseren de ruimten tussen je tanden en kiezen eenmaal per dag te reinigen met ragers, flossdraad of tandenstokers en andere mondverzorgingsproducten.
 

Mondverzorgingsproducten

Goede mondverzorging staat of valt ook met het juiste ‘gereedschap’. Dagelijks zien we commercials voor tand- en mondverzorgingsproducten zoals tandenborstels, tandpasta en mondspoelmiddelen. Als je die commercials moet geloven dan heb je na twee dagen poetsen en spoelen een stralend schoon en parelwit gebit. De werkelijkheid is anders.

Gedegen voorlichting over goede mondverzorgingsmiddelen krijg je van de assistenten, mondhygiënist en tandarts. Als aanvulling daarop is er tegenwoordig de GezondeMond app. En natuurlijk geven we je ook op deze website van Tandheelkunde Nellestein de best mogelijke informatie.
 

Eet- en drinkgewoontes

In veel voedingsmiddelen en drinken zit suiker. We beschreven hierboven al dat de natuurlijke bacteriën in de mond die suikers omzetten in zuur. Zuur dat het tandglazuur aantast en uiteindelijk gaatjes vormt. Om het allemaal nog erger te maken zit er ook vaak zuur in, voorbeelden daarvan zijn frisdrank, sapjes en wijn.

Overigens gebruiken we in onze ‘gezonde’ voedingsgewoonten ook zuren om ons voedsel op smaak te brengen. Denk bijvoorbeeld aan citroen en azijn.

In een apart artikel beschrijven we de (verborgen) gevaren in onze voeding en geven tips om de schade te beperken. Een belangrijke tip is bijvoorbeeld om het aantal momenten waarop we eten en drinken te beperken tot maximaal zeven per dag.
 

Problemen signaleren

Wat we ook proberen, het blijkt dat we problemen in de mond niet altijd kunnen voorkomen. Problemen kunnen veroorzaakt worden door slechte mondverzorging, maar het kan ook zijn dat de gekozen methoden of middelen niet ideaal zijn voor uw gebit.

Soms zijn het de bovenbeschreven voedingsgewoonten of is het een gevolg van medicijngebruik of bestraling.

Indicatoren voor beginnende problemen zijn rood, slap en gezwollen tandvlees. Maar ook gevoeligheid voor warme en koude dranken, suikers en zuur is een reden om extra attent te zijn.

Merkt u iets van deze klachten, pas dan uw eet- en mondverzorgingsgewoonten aan en vraag de mondverzorgers van Tandheelkunde Nellestein om advies tijdens een eventueel vervroegde periodieke controle.
 

Slechte adem

Een slechte adem kan een teken zijn van cariës of tandvleesontsteking. Maar dat is lang niet in alle gevallen zo.

Wie bijvoorbeeld knoflook, uien of kruiden heeft gegeten, alcohol heeft gedronken of heeft gerookt, kan een onaangename lucht uitademen. Die onaangename lucht is vooral vervelend voor de mensen in uw omgeving. Die geur is echter van tijdelijke aard en kunt u voorkómen of maskeren.

Bij sommige mensen wordt de slechte adem veroorzaakt door bacteriën en voedselresten op het achterste gedeelte van de tong (tongbeslag). De bacteriën produceren zwavel en dat ruikt onaangenaam. De tandarts of mondhygiënist zal u in dat geval mogelijk aanraden om een tongschraper te gebruiken.

Slechte adem kan echter ook veroorzaakt worden door de bacteriën tussen uw tanden en kiezen. Die kunnen een nare zwavelgeur veroorzaken. Deze vorm van slechte adem noemen we halitose en komt bij ongeveer één op de zeven mensen voor. Halitose gaat niet vanzelf voorbij en is in de meeste gevallen te verhelpen. Om halitose vast te stellen, is een diagnose van de tandarts of mondhygiënist nodig.

Andere oorzaken voor een slechte adem zijn een droge mond, bijvoorbeeld vanwege medicijngebruik, of chemische processen in het bloed die ervoor zorgen dat de lucht afkomstig van de longen onaangenaam ruikt. Iemand ruikt dan uit zowel de neus als de mond.

Zeer slechte adem kan veroorzaakt worden door leverziektes, suikerziekte en nierproblemen. Soms sluit de maagportier niet goed af en dat geeft ook een zeer ernstige ‘foetor ex ore’, se Latijnse naam voor onaangenaam uit je mond ruiken.

Ook een ontsteking in de keel of neusbijholte kan de veroorzaker zijn. In alle gevallen kan de tandarts de juiste diagnose stellen en een passend advies of behandelvoorstel geven.
 

Periodieke controle

Beginnende cariës en tandvleesontsteking gaan vaak niet meteen gepaard met gevoeligheid en bloedingen. En de tandplak, die later verkalkt tot tandsteen, zit ook op plaatsen die u niet kunt zien als u uw gebit bekijkt in de spiegel.

Geen klachten aan uw tandvlees en tanden is goed, maar geen garantie dat alles honderd procent optimaal is. De tandarts kijkt op plaatsen die u niet kunt zien. De mondhygiënist reinigt op een manier die u met gewone mondverzorgingsproducten niet bereikt. Denk bijvoorbeeld aan tandsteen.

Breng daarom regelmatig een bezoek aan Tandheelkunde Nellestein voor een periodieke controle. Minimaal éen keer per jaar en bij voorkeur twee maal. Zou houden we samen uw gebit in optimale conditie.
 

DPSI-score

Tijdens de periodieke controle beoordeelt de tandarts de staat van uw gebit en het tandvlees. Dit doet hij met behulp van de Dutch Periodontal Screening Index (DPSI).

Deze screeningindex werd in 1988 geïntroduceerd en is sinds die tijd een vast onderdeel van de periodieke controle van uw gebit. Uw tandvlees krijgt daarbij een score. Aan de hand van die score volgt er een zonodig een behandelvoorstel.

De scores zijn als volgt:

• Score 0 : Het tandvlees is gezond, er is niets aan de hand.
• Score 1 : Het tandvlees is ontstoken door tandplak, waardoor het bloedt. Er is sprake van gingivitis.
• Score 2 : Naast ontsteking van het tandvlees is ook tandsteen aangetroffen.
• Score 3- : Het ontstoken tandvlees laat een beetje los van de tanden en kiezen. Er is sprake van parodontitis.
• Score 3+ : Het ontstoken tandvlees laat los van de tanden en kiezen en is teruggetrokken; de wortel ligt gedeeltelijk bloot.
• Score 4 : Een verdere verslechtering van de situatie als omschreven bij cijfer 3.
   

Aften

Sommige mensen worden regelmatig geplaagd door aften. Aften zijn blaasjes of zweertjes in de mond met een doorsnede van drie tot vier millimeter. Het zijn grijswitte of gelige plekjes met een rode ontstoken rand. Aften komen zowel bij jongeren als bij volwassenen voor.

De oorzaak van aften is niet helemaal duidelijk, maar ze richten geen blijvende gezondheidsschade aan. In de vakliteratuur wordt gesuggereerd dat het komt door een specifieke bloedbacterie waarop het lichaam te heftig reageert. De bacterie wordt uitgeschakeld maar een stukje mondslijmvlies gaat ook kapot.

Aften steken vaak de kop op bij een verminderde lichamelijke weerstand, een slechte mondhygiëne, net voor de menstruatie, overgevoeligheid voor bepaalde voedingsmiddelen of stress. Aften kunnen ook ontstaan door het bijten op de tong of op de binnenkant van de wang, maar ook bij het eten van heet voedsel.

Indien de aften het gevolg zijn van een scherp randje aan een tand of kies of een slecht passend kunstgebit, is het raadzaam om dat met uw tandarts te bespreken.

Doorgaans verdwijnen de aften vanzelf na uiterlijk twee weken. Het doorprikken of openen van de aften verergert de klachten.

Er is tegen aften geen geneesmiddel met een gegarandeerde werking. Om de pijn enigszins te verlichten kan de tandarts u een middel voorschrijven.

Sommige mensen hebben baat bij een mondspoelmiddel met chloorhexidine. Dat is een desinfecterend middel dat het aantal bacteriën in de mond vermindert. Deze middelen versnellen de genezing echter niet.

Het advies dat we het meest geven bij Tandheelkunde Nellestein is de tandpasta Zendium Classic. Wanneer u elke dag met Zendium poetst verminderd dit bij 50% van de mensen de kans op aften.

Wij denken dat dit komt door de enzymen die in deze tandpasta zitten. Ook goede resultaten hebben we met de mondgel BLUEM. Deze levert een hoge concentratie zuurstof.